Onafhankelijkheid van de Kaap

Voorstanders van de Kaapse Onafhankelijkheidsbeweging in Stellenbosch

Kaapse onafhankelijkheid (Afrikaans: Kaapse onafhanklikheid; isiXhosa: inkululeko yaseKapa), ook bekend onder de samenvoeging CapeXit,[1] is een politieke beweging die de onafhankelijkheid van de provincie West-Kaap nastreeft (naast delen van de provincies Oost- en Noord-Kaap in sommige voorstellen)[2] uit Zuid-Afrika.[3][4]

Context

Demografische context

Grenzen van de West-Kaap binnen Zuid-Afrika weergegeven in donkerrood.

De provincie West-Kaap is de meest raciaal diverse provincie in Zuid-Afrika.[5] Het is de enige provincie zonder een raciale meerderheidsgroep. Een groot aantal inwoners van de Kaap is 'kleurling', een diverse groep mensen met verschillende routes uit Afrika, Europa (voornamelijk de Lage Landen) en Zuidoost-Azië.[6][7] Iets minder dan de helft van de inwoners van de West-Kaap spreekt Afrikaans als eerste taal, terwijl aanzienlijke minderheden isiXhosa en Engels als hun eerste taal spreken.[8]

Politieke context

Het regering van het West-Kaap heeft hun steun uitgesproken voor decentralisatievoorstellen die de West-Kaap meer autonomie zouden geven.[9] Critici van decentralisatievoorstellen, waaronder de leiders van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), beweren dat deze neerkomen op heimelijke steun voor de Kaapse onafhankelijkheid.[10]

Opinieonderzoek

Datum

Uitgevoerd

Monstergrootte Foutmarge Voor een referendum Tegen een referendum Voor onafhankelijkheid Tegen onafhankelijkheid
Juli 2020 802 ±4% 46,6% 52,3% 35,8% 63,3%
Juli 2021 886 ±5% 58% 39,5% 46,2% 49,6%
Augustus 2023 1080 ±5% 68% 30,2% 58,4% 34,8%

Argumenten gebruikt door voorstanders

Met de klok mee, vanaf linksboven, kaarten met:
1. Vaak opgenomen gemeenten in de Kaapse Onafhankelijkheidsbeweging.
2. Kleurlingen als percentage van de bevolking (donker groen is tussen 80-100%)
3. Partij met het grootste aandeel in een kiesdistrict (Blauw is de liberale DA, groen is de ANC)
4. Percentage van de bevolking met Afrikaans als thuistaal (donker groen is tussen 80%-100%.)

Voorstanders van de Kaapse Onafhankelijkheid pleiten langs verschillende lijnen voor de afscheiding van de Kaap van Zuid-Afrika:

Cultureel

De regio van de Kaap onderscheidt zich demografisch van de rest van het land: de eerste taal van de meeste inwoners is Afrikaans, de regio is etnisch veel diverser en de grootste etnische groep is de kleurling.[8] Deze mix van groepen en cultuur heeft de Kaap een uniek cultureel erfgoed gegeven, zoals de Kaapse Klopse minstreelparades of de Kaap-Maleisische keuken.[11]

Economisch

Voorstanders hebben betoogd dat het huidige economische beleid van Zuid-Afrika de groei en ontwikkeling remt, en dat een onafhankelijke Kaap, met een economisch liberalere ideologie, beter af zou zijn.[12]

Ideologisch

De West-Kaap is de enige provincie in het land die nooit met een meerderheid op het ANC heeft gestemd. Het is ook de enige provincie met een provinciale overheid die niet door die partij wordt gecontroleerd.[13] De grotere Kaap-regio krijgt traditioneel aanzienlijke steun voor de liberale DA.[14]

Tegen racialisme

Voorstanders van onafhankelijkheid beweren dat Zuid-Afrika een zeer racistisch land is. Opiniepeilingen in de West-Kaap bleek dat 69% van de zwart-Afrikaanse bevolking van mening was dat Zuid-Afrika inherent aan de zwarte-Afrikanen behoort en dat alle andere groepen zich als gasten zouden moeten gedragen. Daarentegen was 80% van de kleurlingen en 88% van de blanken het erover eens dat Zuid-Afrika toebehoort aan iedereen die er woont.[15]

Op dezelfde manier beweren voorstanders dat op ras gebaseerde wetten, zoals Black Economic Empowerment (BEE), dat geïmplementeerd wordt door de nationale overheid, discrimineert tegen de inwoners van de West-Kaap.[16]

Voorstanders voeren hun campagne om een onafhankelijke Kaap 'niet-raciaal' te maken, waar op ras gebaseerde wetten (en zelfs raciale categorieën) verboden zijn.[17][18]

Geweld tegen boeren en blanke Zuid-Afrikanen

In 2021 zijn er in de West-Kaap 6000 aanvallen op boerderijen en 755 moorden op boerderijen geweest. Veel blanke Zuid-Afrikanen bevelen dat het aantal blanke boeren dat bij deze aanvallen wordt gedood proportioneel hoog is. Voorstanders van de onafhankelijkheid beweren dat dit komt uit het raciale dynamiek van Zuid-Afrika.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Cape independence op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

  1. (en) The CapeXit mission: Can this be Brexit for the Western Cape?. The South African (31 mei 2021). Gearchiveerd op 19 januari 2023.
  2. (en) Khoi-San king declares that the Cape has seceded from SA. The Citizen (17 juli 2018). Gearchiveerd op 20 juli 2023.
  3. (en) Nkanjeni, Unathi, An independent Western Cape on the cards? Here is what you need to know about the independence bid. TimesLIVE. Gearchiveerd op 4 april 2023.
  4. Westkapers streven naar onafhankelijkheid. De Telegraaf (18 juli 2020). Gearchiveerd op 4 april 2023.
  5. Separatisme in Zuid-Afrika. Doorbraak.be (4 januari 2021). Gearchiveerd op 4 april 2023.
  6. Schmid, Randolph E., "Africans have world's greatest genetic variation", NBC News, 30 april 2009. Gearchiveerd op 2 april 2023.
  7. (april 2023). The Genetic Structure and History of Africans and African Americans. Science 324 (5930): 1035–44. PMID 19407144. PMC 2947357. DOI: 10.1126/science.1172257.
  8. a b Census 2011: Statistical release. Statistics South Africa, Pretoria (30 oktober 2012). Gearchiveerd op 13 november 2015.
  9. (en) Steenhuisen, John, John Steenhuisen | The revolution has failed. Let's try devolution. News24 (1 november 2022). Gearchiveerd op 1 november 2022.
  10. Githahu, Mwangi, ANC slams DA 'devolution of powers bill'. IOL (30 mei 2023). Gearchiveerd op 6 juli 2023.
  11. Thompson, Andrew, Cape Malay Cuisine: South Africa's Unique Southeast Asian Food Culture. Culture Trip (5 oktober 2016).
  12. (en) Cape independence may see support as dissatisfaction grows – Katzenellenbogen. BizNews.com (23 juni 2021). Gearchiveerd op 4 april 2023.
  13. IEC election results home – Electoral Commission of South Africa. www.elections.org.za.
  14. The supporter profiles of SA's three largest parties – Ipsos – NEWS & ANALYSIS – Politicsweb. www.politicsweb.co.za. Gearchiveerd op 12 maart 2016.
  15. CIAG Website, Victory Research Polling Data from CIAG Website 23. CIAG (augustus 2023). Geraadpleegd op 11 januari 2024.
  16. (en) Patel, Nereesha, Who Are 'Gatvol Capetonian', And Why Do They Hate Politicians So Much?. 2oceansvibe News | South African and international news (7 juni 2018).
  17. (en) Craig, Phil, OPINION | Dear Melanie, Cape independence stinks of democracy, not racism!. News24.
  18. (en) Western Cape Independence Activists Encouraged by Provincial Election Results. The World Unreported (2 juni 2019).