Anna Musiałówna
Anna Musiałówna (2023) | |||
Data i miejsce urodzenia | 6 lutego 1948 | ||
---|---|---|---|
Zawód, zajęcie | tancerka baletowa, fotografka, fotoreporterka, kuratorka wystaw | ||
| |||
Strona internetowa |
Anna Musiałówna (ur. 6 lutego 1948 w Suchedniowie) – polska tancerka baletowa, fotografka społeczna (socjologiczna)[1], fotoreporterka prasowa[2][3], kuratorka wystaw[4], znana z reportaży prezentujących alternatywę w stosunku do propagandy PRL (m.in. „Minus jeden” w tygodniku „itd.” w 1976 o aborcji)[5][6], laureatka nagród z zakresu fotografii prasowej[7].
Życiorys
Jest córką fotografa Mariana i Wandy Musiałów[5][7][8], jednym z trojga dzieci pary[8]. Wychowała się na zapleczu zakładu fotograficznego[9], który ojciec prowadził przez ponad 50 lat w Suchedniowie[5][7][10]. Matka przeprowadzała rozmowy z klientami zakładu, wysłuchiwała ich historii, co wpłynęło później na postrzeganie przez Musiałównę fotografii jako spotkania z człowiekiem, opowieści[11], wzbudziło ciekawość w stosunku do spotkanego człowieka[11][12].
W 1959 Musiałówna przeprowadziła się do Warszawy i odtąd tu mieszka[2]. Motywacją była inspiracja nauczycielki pracującej w Suchedniowie, Czesławy Czapińskiej, która, jako polonistka organizująca zespół taneczny, zauważyła talent dziewczynki[8]. Musiałówna skończyła Państwową Średnią Szkołę Baletową z internatem w Warszawie[5][8]. W 1967 uzyskała dyplom zawodowej tancerki i tytuł Artysty Baletu[5]. Szkołę skończyła z wyróżnieniem[9]. Tańczyła w Teatrze Wielkim Opery i Baletu w Warszawie m.in. role Mirty w Giselle i Phrygi w Spartakusie. W 1971 z powodu kontuzji kolana zakończyła karierę. Zajęła się fotografią z inspiracji fotoreportera tygodnika „itd.”, starszego brata Macieja, u którego zamieszkała[5]. Pierwsze zdjęcia zrobiła w Boże Ciało na ulicach Warszawy[13].
W 1972 w tygodniku „itd.” opublikowano jej pierwszy materiał pt. „Pan doktor wizytuje” przedstawiający pracę lekarza Mariana Bobrowskiego, jedynego lekarza w Wiejskiej Spółdzielni Zdrowia w Mąchocicach[3][14]. W „itd.” pracowała do 1979 jako starsza fotoreporterka. Następnie do 1983 pracowała w redakcji „Przyjaciółki”. Publikowała w „Na Przełaj” oraz „Razem”[3]. W czasie stanu wojennego zrezygnowała z pracy etatowej[15].
Fotografowała za granicą. W latach 1976–1977 fotografowała wyprawę naukową do Hindukuszu w Nepalu[9][16]. Latem 1981 uczestniczyła w prawie trzymiesięcznej wyprawie naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego na czele ze Zdzisławem Czeppe do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund w Barentsburg na Spitsbergenie. Po latach odnaleziono jej dziennik z tej podróży[7][11][17].
W latach 80. XX w. współpracowała z czasopismem „Puls” wydawanym w Londynie[15]. Od 1996 jest stałą współpracownicą tygodnika „Polityka”. Jej fotoreportaże można znaleźć w rubryce „na własne oczy”[5][18]. Opublikowała ich ponad 150[3].
W pracy fotoreporterskiej zajmuje się problemami społecznymi: przedstawia dzieci, osoby ubogie, grupy lub osoby pokrzywdzone, osoby chore i wykluczone, niskorosłe, z niepełnosprawnościami[5][13]. Jeden z jej najgłośniejszych fotoreportaży – „Minus jeden” opublikowany w tygodniku „itd.” w 1976 – dotyczył aborcji[8][19] i miał stanowić komunikat dla dziewcząt o granicznym i trudnym charakterze takiej decyzji[11]. Za jego publikację zarówno redakcja, jak i fotoreporterka zostali ukarani[6]. Musiałówna nie mogła publikować pod własnym nazwiskiem, więc używała innego[20]. Musiałówna znana jest też z fotoreportaży pt. „Psychiczni z Choroszczy” (1976–1981)[21][22], „Osobowy 2 klasa” (1978)[23], „Poniżej średniej”, „Nasza jesień 81”, „Rodziny wielodzietne” (1981)[5][7]. Wykonała fotografie do albumu przedstawiającego Polaków i Polki z tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”: Przywracanie pamięci – Sprawiedliwi wśród Narodów Świata[4][15][24]. Fotografuje w świetle zastanym bez flesza[13][25]. Identyfikuje się jako artysta fotograf[8].
Pisała też teksty – reportaże publikowane m.in. w „itd.”, „Życiu”, „Odrze”, „Polityce” i „Świecie obrazu”[5].
Animuje życie fotograficzne w Polsce[25]. Jest współzałożycielką i (od 2008) prezeską Stowarzyszenia Dokumentalistów „Droga”[3][26]. Skupia fotoreporterów i fotoreporterki prasowe śledzące zmiany w Polsce począwszy od lat 70. XX w.[2] Należy do Związku Polskich Artystów Fotografików, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[5].
Prowadzi zajęcia edukacyjne i warsztaty reporterskie[15][27]. Zasiadała w jury konkursów fotograficznych, np. w 2006 w jury Festiwalu Camera Obscura[28], w 2020 „Suchedniów? Naturalnie!”[29] oraz cyklicznie w jury prac fotograficznych Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich[30][31].
W 2011 w ramach stypendium twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowała projekt dotyczący zabytkowego Żyrardowa pt. „Ludzie miasta”[15][32]. Jej prace prezentowano w galeriach multimedialnych z okazji rocznic, np. Sierpnia 80, Okrągłego Stołu, wybuchu stanu wojennego, Dnia Kobiet i Dnia Dziecka w PRL[15]. Uczestniczyła m.in. w Konkursie Polskiej Fotografii Prasowej (Warszawa 1974 – nagroda, 1975 – nagroda, 1976 – nagroda)[25].
Jej fotografie są przechowywane w zbiorach Związku Polskich Artystów Fotografików[3][5], od 2007 w zbiorach Muzeum Historii Fotografii w Krakowie[3][5][6], w katalogach fotografii kolekcjonerskiej[15] oraz w wielu albumach przedstawiających rzeczywistość w Polsce[4]. Od 2019 jej zdjęcia z wyprawy na Spitsbergen, do Hindukuszu, część reporterskich wykonanych w Polsce oraz archiwum jej ojca Mariana (w tym zdjęcia przedwojenne) są dostępne w Wirtualnym Muzeum Fotografii prowadzonym przez Fundację Archeologia Fotografii[33].
W 2021 jej twórczość została przedstawiona na wystawie Jedyne. Nieopowiedziane historie polskich fotografek w Domu Spotkań z Historią oraz opisana w książce pod tym samym tytułem autorstwa Moniki Szewczyk-Wittek[34]. W 2022 ukazała się jej książka pt. Z drugiej strony szkła. Autoportret fotoreporterki opisująca życie zawodowe i prywatne[35].
Życie prywatne
W 1981 zmarł jej partner. M.in. to doświadczenie sprawiło, że podjęła decyzję o wyprawie na Spitsbergen[8][11].
W 1986 urodziła syna Jana Andermana[8][36][37]. Po rozwodzie wychowywała go samotnie. Mieszkała wówczas na Mazurach[8].
Korespondowała i przyjaźniła się z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim[8][16][38], który w okresie dzieciństwa mieszkał w tej samej wsi, z której pochodzi Musiałówna[8].
Bliskie związki z Suchedniowem i przywiązanie do rodziny sprawiły, że Musiałówna pracuje nad opracowaniem listów, które pisała do rodziny w okresie nauki w szkole baletowej w Warszawie. Planowana jest publikacja[8].
Przez przyjaciół zwana jest Hanną[8][39]. Występuje też pod tym imieniem albo z podwójnym nazwiskiem Musiał-Anderman[29][36][40][41][42][43][44][45].
Wystawy
Indywidualne
- „Bohaterowie moich oczu”, Muzeum Łużyckie w Zgorzelcu, 2014[5][7][46]
- „Próba przeczekania wiatru. Fotografie ze Spitsbergenu”, Galeria Fundacji Archeologia Fotografii, 2019 (wraz z katalogiem zdjęć)[47][48]
Grupowe
- „Dokument czasu” – fotografia socjologiczna”[15]
- „Gdzie jesteśmy” – plenerowa wystawa autorów i autorek „Polityki” w miejscowościach nad Morzem Bałtyckim, 2005[15][25]
- „Dokument czasu. Lata 1970–1980”, Stara Galeria ZPAF w Warszawie, 2005[49]
- „Epoka Gierka”[5]
- „Autorzy Polityki”[15]
- „Dokumentalistki – polskie fotografki XX wieku”, Zachęta, 2008[3][15][25][50]
- „Kobiece komórki (Feminie Cellis)” (wraz z Jolantą Rycerską i Barbarą Sokołowską), Stara Galeria ZPAF w Warszawie, 2011–2012[51][52]
- „Z kręgu itd.”, Muzeum Historii Fotografii, 2016[39]
- „Kraj na dorobku. 1960–89”, Warsaw Photo Days „POST SOVIETICUS”, 2017[53]
- „Ostrzej widzieć. Fotoreportaże „itd” 1960–1990”, Dom Spotkań z Historią, 2020–2021[54][55]
- „Jedyne. Nieopowiedziane historie polskich fotografek”, Dom Spotkań z Historią, 2021–2022[34]
Kuratorstwo
- „Polska lat 70”, 2008[56][57] (wraz z katalogiem wystawy)[58]
- „Warszawa”, 2008[2]
- „Polskie drogi”, Galerii Fotografii Miejskiego Centrum Kultury w Ostrowcu Świętokrzyskim, 2012[59]
- „Droga przez Polskę”, 2014[2][60][44]
- „Warszawa”, 2014[2]
- „Od świtu do zmierzchu – 7 dni życia z pogranicza polsko-niemieckiego”, organizator: Stowarzyszenia Dokumentalistów „Droga”, miejsce: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, 2014[61][62]
- „Kraj na dorobku. 1960–89”, Warsaw Photo Days „POST SOVIETICUS”, 2017[53].
Przypisy
- ↑ KrzysztofK. Jurecki KrzysztofK., Fotografia polska lat 80. [online], Kultura Niezależna [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c d e f Musiałówna Anna [online], zbiory.mufo.krakow.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Anna Musiałówna [online], www.skofot.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b c MonikaM. Szewczyk-Wittek MonikaM., Jedyne. Nieopowiedziane historie polskich fotografek, wyd. 1, Warszawa: Dom Spotkań z Historią instytucja kultury m.st. Warszawy, 2021, s. 184, ISBN 978-83-66068-33-9, OCLC 1262592710 [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Anna Musiałówna [online], Suchedniów Naturalnie [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c AnnaA. Musiałówna AnnaA., Polska fotografia reportażowa lat 70. [online], fotomuzeum.faf.org.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b c d e f Anna Musiałówna. Próba przeczekania wiatru. Fotografie ze Spitsbergenu. [online], Szeroki Kadr [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m MichałM. Olszański MichałM., Anna Musiałówna: zawsze byłam skupiona na opowieści [online], PolskieRadio.pl, 27 września 2019 [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b c Fotoreporterka Anna Musiałówna: „Byłam świadkiem ułamka sekundy czyjegoś życia” [online], Dzień Dobry TVN [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ AnnaA. Bilska AnnaA., Zdjęcia Mariana Musiała na wystawie w Muzeum Historii Kielc [WIDEO, ZDJĘCIA] [online], Kielce Nasze Miasto, 16 marca 2019 [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c d e IgaI. Niewiadomska IgaI., „Głębia Ostrości”: Anna Musiałówna [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ MilenaM. Soporowska MilenaM., Czy w Polsce jest za mało fotografek? Wywiad z Moniką Szewczyk-Wittek [online], Magazyn Going. MORE, 30 września 2021 [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c Fotografia humanistyczna – gość Anna Musiałówna. [dostęp 2022-01-23].
- ↑ Fotoreportaże „itd” 1960–1990” [online], fototapeta.art.pl, 22 stycznia 2021 [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k O mnie – Anna Musiałówna [online], musialowna.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b Anna Musiałówna, nagranie AHM_3332 [online], audiohistoria.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ KatarzynaK. Zając KatarzynaK., Anna Musiałówna: Idę do ludzi i jestem sobą [online], MagazynPismo [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Anna Musiałówna. Galeria: Lata 2010–14 [online], musialowna.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Obrazy w służbie historii – w książce „On abortion” Lai Abril — POSTMEDIUM [online], postmedium.art [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ MichałM. Dąbrowski MichałM., Fotografki czasów przełomu [online], Culture.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Anna Musiałówna. Pacjentki ze Szpitala w Choroszczy [online], warszawa.tvp.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ AnnaA. Musiał AnnaA., Psychiczni z Choroszczy [online] .
- ↑ 10 zdjęć „czarnego reportażu”, które trzeba znać [online], Culture.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Album „Sprawiedliwi”. Anna Musiałówna [online], musialowna.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b c d e Anna Musiałówna, Jolanta Rycerska i Basia Sokołowska: Kobiece komórki [online], zpaf.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ O nas [online], Stowarzyszenie Dokumentalistów [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Warsztaty z fotoreportażu w Instytutcie (sic!) Dziennikarstwa UW [online], fotopolis.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Camera Obscura [online], Onet Kultura, 11 września 2006 [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ a b SzymonS. Piasta SzymonS., Rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego „Suchedniów? Naturalnie!” [online], NASZ SUCHEDNIÓW, 6 listopada 2020 [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Laureaci nagród Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 2017 [online], salon24.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Laureaci Nagród SDP [online], Portal Stowarzyszenia Dziennikarzy RP, 22 marca 2018 [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Stypendium MKiDN: Anna Musiałówna [online], musialowna.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Archiwum Anny Musiałówny. Wirtualne Muzeum Fotografii [online], fotomuzeum.faf.org.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b Jedyne. Nieopowiedziane historie polskich fotografek | wystawa [online], dsh.waw.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Z drugiej strony szkła. Autoportret fotoreporterki [online], Wydawnictwo Czytelnik - księgarnia internetowa [dostęp 2022-12-15] (pol.).
- ↑ a b Wystawa fotografii i promocja albumu „Suchedniów. Zmienne – Stałe” – Suchedniowski Ośrodek Kultury „KUŹNICA” w Suchedniowie [online], www.kuznica-suchedniow.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Jan Anderman [online], Suchedniów Naturalnie [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ JoannaJ. Borysiak JoannaJ. (red.), Katalog Archiwum Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Fundacji „Biblioteca Benedetto Croce”, Warszawa 2019 .
- ↑ a b „Z kręgu itd.” – wystawa fotografii reportażowej w Muzeum Historii Fotografii [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Związek Polskich Artystów Fotografików [online], zpaf.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Zobacz unikalne, stare zdjęcia ze szpitala psychiatrycznego w Choroszczy! (GALERIA) [online], Kurier Poranny [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Odwiedzili wystawę fotografii Musiała [online], www.suchedniow.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Dzień Seniora 2019. Suchedniowski Ośrodek Kultury „KUŹNICA” w Suchedniowie [online], www.kuznica-suchedniow.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ a b „Droga przez Polskę” w CSM – Tarnów w internecie – Tarnow.net.pl – Informacje, gospodarka, rozrywka. [online], tarnow.net.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ PaulinaP. Pedryc PaulinaP., Odwiedzili wystawę fotografii Musiała [online], www.stowarzyszeniepodprad.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ KatarzynaK. Matla KatarzynaK., Bohaterowie jej oczu, „Nowiny Jeleniogórskie” (12), 2014, s. 25 .
- ↑ JędrzejJ. Franek JędrzejJ., Wspólne doświadczanie izolacji. Spitsbergen według Anny Musiałówny [online], fotopolis.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Daleka północ w obiektywie Anny Musiałówny. „Próba przeczekania wiatru” od dzisiaj w FAF [online], fotopolis.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Dokument czasu – lata 1970/80 – Swiatobrazu.pl [online], www.swiatobrazu.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Wystawa: Dokumentalistki – Polskie fotografki XX wieku [online], wystawykobiet.amu.edu.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Kobiece komórki [online], Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Kobiece komórki (Feminie cellis). Anna Musiałówna, Jolanta Rycerska, Basia Sokołowska [online] .
- ↑ a b Kraj na dorobku. 1960–89 [online], zpaf.pl [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ O FOTOREPORTAŻU „ITD” | Sztuka bycia fotoreporterem. Opowiada Anna Musiałówna | audio [online], dsh.waw.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Ostrzej widzieć. Fotoreportaże „itd” 1960–1990 | wystawa [online], dsh.waw.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Wystawa „Polska lat 70”. Anna Musiałówna [online], musialowna.com [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ BeataB. Kęczkowska BeataB., Te nasze lata 70., „Gazeta Wyborcza Stołeczna”, www.pressreader.com, 2008 [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ AnnaA. Musiałówna AnnaA., Polska lat 70, Warszawa; Kielce: Związek Polskich Artystów Fotografików, 2008, ISBN 978-83-89327-92-5, OCLC 864253598 [dostęp 2022-01-22] .
- ↑ Redakcja, „Polskie drogi” w ostrowieckiej Galerii Fotografii [online], Nasze Miasto, 18 czerwca 2012 [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ MarcinM. Grabowiecki MarcinM., „Droga przez Polskę” w Starej Galerii ZPAF [online], fotopolis.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ „Od świtu do zmierzchu - 7 dni z życia pogranicza polsko-niemieckiego” [online], fwpn.org.pl [dostęp 2022-01-22] (pol.).
- ↑ Lista projektów dofinansowanych przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej w 2014 r. w podziale na dziedziny [online] .
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Anny Musiałówny
- Wywiad z Anną Musiałówną przeprowadzony przez Dominika Czapigo w zbiorach Ośrodka Karta, 2015
- Wywiad z Anną Musiałówną na kanale FotoForma na YouTube, 2021