Batalion ON „Ostrów”
Historia | |
Państwo | Polska |
---|---|
Sformowanie | 1939 |
Rozformowanie | 1939 |
Dowódcy | |
Pierwszy | mjr Antoni Bukała |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Formacja | Obrona Narodowa |
Rodzaj wojsk | piechota |
Skład |
Ostrowski Batalion Obrony Narodowej (batalion ON „Ostrów”) – pododdział piechoty Wojska Polskiego II RP.
Sformowanie i zmiany organizacyjne
Batalion został sformowany w maju 1939 roku, w składzie Kaliskiej Brygady ON, według etatu batalionu ON typ IV. Jednostka została zorganizowana w oparciu o 60 Obwód Przysposobienia Wojskowego. Batalion stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr VII: dowództwo oraz 1 i 2 kompania w Ostrowie Wielkopolskim, natomiast 3 kompania w Odolanowie.
Jednostką administracyjną i mobilizującą dla Ostrowskiego batalionu ON był 60 pp w Ostrowie Wlkp.
W lipcu 1939 roku dowódca Armii „Poznań”, gen. dyw. Tadeusz Kutrzeba podporządkował dowódcom wielkich jednostek piechoty i kawalerii, pod względem taktycznym, wszystkie brygady i bataliony ON znajdujące się w pasie działania armii. Dowódcy 25 Dywizji Piechoty zostało podporządkowane Dowództwo Kaliskiej Brygady ON z podległymi batalionami: Krotoszyńskim i Ostrowskim.
Latem 1939 funkcję prezesa Powiatowego Komitet Przyjaciół Ostrowskiego Batalionu Obrony Narodowej w Ostrowie Wielkopolskim pełnił prezes Sądu Okręgowego w Ostrowie, kpt. rez. Kazimierz Ansion[1].
Ostrowski batalion ON w kampanii wrześniowej
Przygotowania do wojny
Batalion został „skrzyknięty” w dniu rozpoczęcia mobilizacji alarmowej 24 sierpnia 1939. Po zakończeniu prac organizacyjnych batalion ON „Ostrów” (bez kompanii) z dwoma armatami przeciwpancernymi zajął stanowiska w ramach osłony garnizonu Ostrów Wielkopolski, na pozycji Wierzbno-Łąkociny. Kompania ON „Odolanów” z batalionu ON „Ostrów” zajęła stanowiska obronne w Odolanowie[2].
Działania bojowe
Batalion rozpoczął kampanię wrześniową w składzie 25 DP.
1 września 1939 na pozycje prawego skrzydła dywizji natarcie wykonał niemiecki 183 pp Landwehry w rejonie Krotoszyna. Na odcinku zajmowanym przez batalion ON „Ostrów” i I batalion 60 pp dwa niemieckie bataliony opanowały las Nadleśnictwa Gliśnica, zbliżając się do stanowisk obu batalionów. Trwały jedynie starcia patroli rozpoznawczych. Batalion ON „Ostrów” o godz. 20.00 otrzymał rozkaz zerwania styczności z nieprzyjacielem i wycofania się po linii Daniszyn, Radłów, Pruszków, Pawłówek. Działająca oddzielnie kompania ON „Odolanów” wycofała się szosą Topola Mała, Franklinów, Lewków, Kotowiecko, Skaryszewek[3].
2 września batalion znajdował się w rejonie miejscowości Pawłówek. Skąd następnie przemieścił się nad Prosnę po południu osiągnął rejon Wola Doroszewska, Żydów, gdzie zluzował pododdziały 29 pułku Strzelców Kaniowskich i wspólnie z Kawalerią Dywizyjną 25 DP organizował obronę Prosny[4]. Nocą 3/4 września batalion podjął marsz przez Godzisze, Chełmce, Tłokinię, Skarszewek, drogą na Turek do rejonu Kotwasic. Po dotarciu 4 września na miejsce batalion wszedł w skład zgrupowania dowódcy 70 pułku piechoty i po południu zajął stanowiska obronne w miejscowości Morawina, której miał bronić. Tego dnia było aktywne lotnictwo niemieckie, które ostrzeliwało i bombardowało oddziały na postoju i maszerujące drogą Kalisz-Turek. Podczas wydawania obiadu został zaskoczony batalion ON „Ostrów” i poniósł największe straty osobowe i w sprzęcie w całej dywizji[5]. Nocą 4/5 września batalion podjął marsz na Przedmoście Koło docierając do kolonii Galew i wsi Bogdałów. Następnie batalion przegrupował się do rejonu Kościelec, Koło, gdzie wszedł w skład improwizowanego pułku ON ppłk. dypl. Kazimierza Sabatowskiego podległemu dowódcy Zgrupowania ON płk. Stanisława Siudy[6]
Organizacja i obsada personalna
- dowódca batalionu – mjr adm. (piech.) Antoni Bukała[a][8]
- adiutant batalionu – por. Józef Cyba
- dowódca plutonu zwiadu – plut. Piotr Kapała
- dowódca 1 kompanii ON „Ostrów I” – por. Bernard Stayer
- dowódca I plutonu – por. rez. Mieczysław Donaj
- dowódca II plutonu – por. rez. Julian Goncarewicz
- dowódca III plutonu – NN
- dowódca plutonu ckm – NN
- dowódca 2 kompanii ON „Ostrów II” – por. Edmund Wciórki
- dowódca I plutonu – ppor. Lech Rowiński
- dowódca II plutonu – ppor. Adolf Zieliński
- dowódca III plutonu – ppor. Józef Kałużny
- dowódca plutonu ckm – ppor. Franciszek Zieliński
- dowódca 3 kompanii ON „Odolanów” – kpt. Romuald Jan Maszkiewicz[9]
- dowódca I plutonu – ppor. Wieczerzak
- dowódca II plutonu – ppor. Wawrzyniak
- dowódca III plutonu – ppor. Płóciennik
- dowódca plutonu ckm – ppor. Edmund Wielicki
Uwagi
Przypisy
- ↑ Odezwa! Powiatowy Komitet Przyjaciół Ostrowskiego Batalionu Obrony Narodowej. „Orędownik Ostrowski”, s. 1, Nr 86 z 19 lipca 1939.
- ↑ Dymek i 180/2012 ↓, s. 16.
- ↑ Dymek 2013 ↓, s. 234.
- ↑ Dymek 2013 ↓, s. 53-54.
- ↑ Dymek 2012 ↓, s. 56-57.
- ↑ Dymek 2012 ↓, s. 58-59.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 289.
- ↑ Dymek 2012 ↓, s. 121.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 481.
Bibliografia
- Tadeusz Böhm, Bataliony Obrony Narodowej w Wielkopolsce w latach 1936-1939 i ich rola w kampanii wrześniowej, Poznań 1996.
- Przemysław Dymek: 60 Pułk Piechoty. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 180. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2012. ISBN 978-83-62046-31-7.
- Przemysław Dymek: Niepokonana Dywizja. 25 Kaliska Dywizja Piechoty w latach 1921-1939. Warszawa-Poznań: Oficyna Wydawnicza Ajaks, Taktyka i Strategia, 2012. ISBN 978-83-62046-39-3.
- Przemysław Dymek: Księga wrześniowych walk pułków wielkopolskich. Tom I Piechota. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2013. ISBN 978-83-7889-002-7.
- KazimierzK. Pindel KazimierzK., Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 831106301-X, OCLC 69279234 .
- Waldemar Rezmer: Armia „Poznań” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07753-3.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939 wydanie II poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon, 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- p
- d
- e