Cmentarz Bronowicki
nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków[1] | |||
Grób Tetmajerów | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Adres | ul. Pasternik 40 | ||
Typ cmentarza | komunalny | ||
Stan cmentarza | czynny | ||
Powierzchnia cmentarza | 2,47 ha | ||
Liczba pochówków | ponad 8 000 | ||
Data otwarcia | 1909 | ||
Zarządca | Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie | ||
Położenie na mapie Krakowa | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||
50°05′44″N 19°52′33″E/50,095556 19,875833 | |||
|
Cmentarz Bronowicki – cmentarz znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy IV przy ul. Pasternik 40, w Bronowicach Wielkich.
Został założony w 1909 roku na wzgórzu Pasternik. Cmentarz zajmuje powierzchnię 2,5 ha i jest administrowany przez krakowski Zarząd Cmentarzy Komunalnych[2].
Historia
Nekropolia powstała na przełomie XIX i XX wieku i jest starsza od miejscowej parafii. Znajduje się na przestrzeni pomiędzy ulicami Pasternik i Na Polach w okolicy Wróżnej Góry na pograniczu Bronowic Wielkich i Bronowic Małych. Początkowo pełnił on funkcję cmentarza parafialnego dla członków parafii pod wezwaniem Stygmatów Świętego Franciszka z Asyżu w Bronowicach Wielkich oraz mieszkańców Bronowic Małych, które wówczas należały do Parafii Mariackiej.
Wraz z przyrostem ludności Bronowic już w latach 30. XX wieku obszar nekropolii uległ powiększeniu aż do pasa, którym jest obecnie pierwsza asfaltowa aleja równoległa do ul. Pasternik. W wyniku zmian, które nastąpiły po II wojnie światowej (nacjonalizacja gruntów), cmentarz został przekształcony z parafialnego w komunalny. Wraz z upływem czasu jego obszar ulegał stopniowemu (etap 1.: lata 50., etap 2.: lata 70. XX wieku) powiększeniu, ponieważ z racji swojej kameralności oraz dogodnego położenia stał się miejscem pochówku mieszkańców okolicznych osiedli Krakowa.
Młodopolska nekropolia
Cmentarz na Pasterniku jest miejscem spoczynku wielu postaci szczególnie związanych z okresem „Młodej Polski”.
Pochowani są tu m.in.:
- rodzina Tetmajerów (m.in. Włodzimierz Tetmajer – malarz, poeta, w Weselu Stanisława Wyspiańskiego przedstawiony jako Gospodarz, jego żona Anna oraz ich syn, pchor. Jan Kazimierz Przerwa-Tetmajer)[3]
- rodzina Rydlów (m.in. Lucjan i Helena Rydel – dzieci poety Lucjana Rydla, Anna Rydel – wnuczka Lucjana Rydla i Jadwigi z Mikołajczyków Rydlowej oraz Maria Rydlowa[3]
- Jakub Mikołajczyk, pierwowzór literackiej postaci Kuby z Wesela Stanisława Wyspiańskiego[3]
- profesor Stanisław Dżułyński
- żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Wojska Polskiego i Legionów, uczestnicy powstań narodowych.
Cmentarz na Pasterniku jest miejscem pochówku członków wielu starych bronowickich rodów: Koników, Jaroszów, Kozenackich czy Morawców.
- Grób Jakuba Mikołajczyka.
Przypisy
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2021-12-29].
- ↑ Cmentarz Bronowice. zck-krakow.pl [dostęp 2022-04-08]
- ↑ a b c Encyklopedia Krakowa. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 206, ISBN 978-83-66334-91-5ISBN 978-83-66253-47-6.