Gustaw V
Med folket för fosterlandet Z ludem dla ojczyzny | |||
Król Szwecji | |||
Okres | od 8 grudnia 1907 | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | Oskar II | ||
Następca | Gustaw VI Adolf | ||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | Bernadotte | ||
Data i miejsce urodzenia | 16 czerwca 1858 | ||
Data i miejsce śmierci | 29 października 1950 | ||
Ojciec | Oskar II | ||
Matka | Zofia Wilhelmina Nassau | ||
Żona | |||
Dzieci | Gustaw Adolf, Wilhelm, Eryk | ||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Gustaw V (ur. 16 czerwca 1858 w Drottningholm, zm. 29 października 1950 tamże) – król Szwecji w latach 1907–1950, z dynastii Bernadotte. Syn króla Szwecji i Norwegii Oskara II i Zofii Nassau. Do 1905 następca tronu Norwegii, wolnomularz[1].
Zarys biografii
Wstąpił na tron po śmierci ojca, Oskara II. Dążył do współpracy z pozostałymi monarchiami skandynawskimi. Był zwolennikiem reform. Dbał o przestrzeganie porządku konstytucyjnego. W okresie jego panowania nastąpiło przyznanie praw wyborczych kobietom. Na lata władzy Gustawa V przypadły obie wojny światowe, w których starał się mimo swych proniemieckich sympatii utrzymać neutralność kraju.
20 września 1881 poślubił księżniczkę badeńską Wiktorię (1862–1930), córkę wielkiego księcia Badenii Fryderyka I. Para miała trzech synów:
- Gustaw Adolf (1882–1973), król Szwecji w latach 1950–1973
- Wilhelm (1884–1965)
- Eryk (1889–1918)
- Sport
Położył wielkie zasługi dla tenisa. Nauczył się grać podczas pobytu w Wielkiej Brytanii w 1878 i po powrocie do Szwecji założył pierwszy klub tenisowy. W 1936 ufundował King’s Cup, ważną halową imprezę drużynową w Europie. Jako „Pan G” (wzgl. „Mister G”[2]) wielokrotnie grywał dla przyjemności na Riwierze Francuskiej, najchętniej w miksta w parze z ówczesnymi gwiazdami tenisa żeńskiego, m.in. Suzanne Lenglen i Jadwigą Jędrzejowską. Występował na korcie do późnej starości.
W okresie II wojny światowej interweniował u władz niemieckich w sprawie lepszego traktowania więzionych tenisistów: Jeana Borotry i Gottfrieda von Cramma. W 1980 został uhonorowany członkostwem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.
-
- Gustaw V na korcie tenisowym w Sztokholmie, 1942
- Okręt marynarki wojennej Szwecji „Gustaw V” (1922-1957)
Odznaczenia
- Order Serafinów – Wielki Mistrz
- Order Gwiazdy Polarnej – Wielki Mistrz
- Order Miecza – Wielki Mistrz
- Order Wazów – Wielki Mistrz
- Order Karola XIII – Wielki Mistrz
- Odznaka Pamiątkowa Króla Króla Oskara II (1897)
- Medal Srebrnego Wesela Księcia Gustawa i Księżnej Wiktorii (1906)
- Odznaka Pamiątkowa Złotego Wesela Króla Oskara II i Królowej Zofii (1907)
- Odznaka Jubileuszowa 70 Urodzin Króla Gustawa V (1928)
- Kawaler Główny Orderu św. Jana
- Order Lwa (Norwegia)
- Order Świętego Olafa (Norwegia)
- Krzyż Wolności Haakona VII (Norwegia)[7]
- Order Wierności (Badenia)
- Order Bertholda I (Badenia)
- Medal Jubileuszowy Rządu (Badenia, 1906)
- Medal Pamiątkowy Złotego Wesela Fryderyka i Ludwiki (Badenia)
- Order Świętego Huberta (Bawaria)
- Order Leopolda (Belgia)
- Order Krzyża Południa (Brazylia)
- Order Zasługi (Chile) z łańcuchem
- Order Słonia (Dania)
- Wielki Komandor Orderu Danebroga (Dania)
- Odznaka Honorowa Orderu Danebroga (Dania)
- Medal Wolności Króla Chrystiana X (Dania)[8]
- Order Mohameda Alego z łańcuchem (Egipt)
- Order Krzyża Wolności (Estonia)
- Order Gwiazdy Białej z łańcuchem (Estonia)
- Order Salomona (Etiopia)
- Order Białej Róży z łańcuchem (Finlandia)
- Order Legii Honorowej (Francja)
- Order Zbawiciela (Grecja)
- Order Ludwika (Hesja)
- Order Hohenzollernów (książęcy)
- Order Haszymitów z łańcuchem (Irak)
- Order Pahlawiego z łańcuchem (Iran)
- Order Annuncjaty (Włochy)
- Order Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy)
- Order Chryzantemy z łańcuchem (Japonia)
- Order Gwiazdy Jerzego Czarnego (Jugosławia)
- Order Trzech Gwiazd (Łotwa)
- Order Korony Wendyjskiej z łańcuchem (Meklemburgia)
- Order Złotego Lwa (Nassau)
- Order Lwa Niderlandzkiego (Holandia)
- Order Zasługi z łańcuchem (Oldenburg)
- Order Portretu Przywódcy Wiernych (Persja)
- Order Słońca Peru (z brylantami)
- Order Orła Białego (1928, Polska)[9]
- Wstęga Trzech Orderów (Portugalia)
- Order Chrystusa (Portugalia)
- Order św. Benedykta z Avis
- Order św. Jakuba od Miecza
- Order Wieży i Miecza (Portugalia)
- Order Orła Czarnego (Prusy)
- Order Orła Czerwonego (Prusy)
- Order Karola I (Rumunia)
- Order Korony (Rumunia)
- Order Gwiazdy (Rumunia)
- Order Świętego Andrzeja (Rosja)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja)
- Order Świętej Anny (Rosja)
- Order Orła Białego (Rosja)
- Order Świętego Stanisława (Rosja)
- Medal Koronacyjny Mikołaja II (Rosja)
- Medal na Pamiątkę Koronacji Aleksandra III (Rosja)
- Order Korony Rucianej (Saksonia)
- Order Ernestyński (Saksonia)
- Order Sokoła Białego (Saksonia-Weimar)
- Order Złotego Runa (1881, Hiszpania)
- Order Maha Chakri (Syjam)
- Order Podwiązki (1905, Wielka Brytania)
- Order Łaźni (1901, Wielka Brytania)
- Królewski Łańcuch Wiktoriański (1908, Wielka Brytania)
- Order Lwa Białego z łańcuchem (Czechosłowacja)
- Order Imtiyaz (Turcja)
- Order Osmana (Turcja)
- Order Świętego Stefana (1879, Austro-Węgry)[10]
- Order Zasługi ze Świętą Koroną i łańcuchem (Węgry)
- Order Oswobodziciela z łańcuchem (Wenezuela)
- Order Korony (Wirtembergia)
- Order Świętego Karola (Monako)
- Odznaka Honorowa za Zasługi (Austria)
- Medal Koronacyjny Króla Jerzego V (Wielka Brytania)
- Medal Złotego Jubileuszu Królowej Wiktorii (Wielka Brytania)
- Medal Pamiątkowy Cesarza Wilhelma I (Prusy)
Genealogia
Prapradziadkowie | Jan Henryk Bernadotte | Franciszek Clary | Aleksander de Beauharnais | Król Bawarii | Karol Krystian Nassau-Weilburg | Wilhelm Jerzy Kirchberg | Król Wirtembergii | Fryderyk Wettyn |
Pradziadkowie | Król Szwecji i Norwegii | Eugeniusz de Beauharnais | książę | Paweł Wirtemberski | ||||
Dziadkowie | Król Szwecji i Norwegii | Wilhelm Nassau | ||||||
Rodzice | Król Szwecji i Norwegii | |||||||
Gustaw V Bernadotte (1858–1950), król Szwecji |
Przypisy
- ↑ Wolnomularstwo w świetle encyklopedyj. Wypisy, Warszawa 1934, s. 6.
- ↑ Sportowcy o błękitnej krwi. „Głos Narodu”, s. 3, Nr 350 z 31 grudnia 1929.
- ↑ a b The titled nobility of Europe. Londyn: Harrison & Sons, 1914, s. 193-195. (ang.).
- ↑ a b Sveriges statskalender 1947
- ↑ a b Kungl. Svenska Riddarordnarna. Bind 1. Sztokholm 1935, s. 97 (szw.)
- ↑ Sveriges statskalender 1925
- ↑ Haakon VII's Frihetskors. VG, 15 lutego 1947, s. 2
- ↑ Lars Stevnsborg: Kongeriget Danmarks ordener, medaljer og hæderstegn. Frederiksberg, Syddansk Universitetsforlag: 2005. s. 547-551
- ↑ Odznaczenie króla szwedzkiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 136 z 15 czerwca 1928.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 55
Bibliografia
- Nota biograficzna na stronie historiska-personer.nu (szw.) [dostęp 1 stycznia 2011]
- p
- d
- e
Englingerowie |
|
---|---|
Stenkilowie |
|
Swerkerydzi i Erykidzi |
|
Folkungowie |
|
dynastia meklemburska |
|
okres unii kalmarskiej |
|
Wazowie |
|
Wittelsbachowie |
|
Dynastia Heska |
|
Oldenburgowie |
|
Bernadotte |
|
- PWN: 3908991
- Britannica: biography/Gustav-V
- БРЭ: 1936778
- NE.se: gustaf-v
- SNL: Gustav_5.
- VLE: gustavas-v
- Catalana: 0031856
- DSDE: Gustav_5.
- Hrvatska enciklopedija: 23848
- Olympedia: 1100005