Jerzy Bossak
Prawdziwe imię i nazwisko | Jerzy Burger-Naum | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 31 lipca 1910 | ||
Data i miejsce śmierci | 23 maja 1989 | ||
Zawód | reżyser, pedagog, dziennikarz | ||
Lata aktywności | 1945–1968 | ||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Jerzy Bossak, właśc. Jerzy Burger-Naum (ur. 31 lipca 1910 w Rostowie nad Donem, zm. 23 maja 1989 w Warszawie) – polski reżyser filmów dokumentalnych, pedagog, dziennikarz.
Życiorys
Syn Karola. Po ojczymie nosił nazwisko Jerzy Szelubski. Ukończył prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Przed wojną we Lwowie redagował między innymi dział filmowy w piśmie „Sygnały”, współpracował z pismem „Dziennik Popularny”, w 1928 był współzałożycielem Stowarzyszenia Miłośników Filmu Artystycznego „Start”.
W czasie wojny od 1943 roku uczestniczył w tworzeniu „Czołówki Filmowej” Wojska Polskiego, towarzysząc jako filmowiec przemarszowi armii polskiej do Berlina.
Był pierwszym polskim dokumentalistą, który otrzymał nagrodę na MFF w Cannes, za film Powódź.
Po wojnie był profesorem PWST w Łodzi. W latach 1944–1948 pełnił funkcję redaktora Polskiej Kroniki Filmowej, współpracował z Wytwórnią Filmową „Czołówka”.
Był inicjatorem zbudowania pierwszego po wojnie budynku w zburzonej Warszawie, z myślą o utworzeniu Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, gdzie później pełnił funkcję kierownika artystycznego. Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera AII-2-11)[1].
Filmografia
- Majdanek cmentarzysko Europy, 1944 – wraz z Aleksandrem Fordem
- Bitwa o Kołobrzeg, 1945
- Most, 1946
- Powódź, 1947 – film uhonorowany nagrodami na Festiwalu Filmowym w Cannes
- Powrót na Stare Miasto, 1954
- W pogoni za żółtą koszulką, 1954
- Wrzesień – tak było, 1961
- Requiem dla 500 tysięcy, 1963 – wraz z Wacławem Kaźmierczakiem
- Dokument Walki, 1967
- 273 dni poniżej zera, 1968
- Polacy na frontach II wojny światowej, 1969
- Impresario, 1985
- Chopin w Polsce, 1985
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1985)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 lipca 1954)[2]
- Srebrny Krzyż Zasługi (22 stycznia 1946)[3]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1987)
- Złota Odznaka „Zasłużony dla Lublina” (1984)
Upamiętnienie
W roku 1983 powstał film niemiecki reżysera Klausa Wildenhahna pod tytułem Ein Film für Bossak und Leacock, którego bohaterem jest – między innymi – Jerzy Bossak. Po śmierci Bossak stał się bohaterem polskiego filmu dokumentalnego pod tytułem Życie jak film, zrealizowanego w 1994 przez Jadwigę Zajiček.
12 grudnia 2005 roku w Łodzi została odsłonięta przez Andrzeja Wajdę i Małgorzatę Burzyńską-Keller Gwiazda Jerzego Bossaka. Fundatorem Gwiazdy jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Kultury Żydów[4].
W roku 2010 powstał film wyprodukowany przez Romasz-Studio w reżyserii Małgorzaty Burzyńskiej-Keller zatytułowany Bossak. Kronika wypadków filmowych. Uroczysta premiera odbyła się w Muzeum Kinematografii w Łodzi, a następnie film został pokazany na wielu festiwalach m.in. na krakowskim Festiwalu Filmów Dokumentalnych.
Przypisy
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 100, poz. 1243 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie kinematografii”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 29, poz. 56 „w uznaniu zasług, położonych dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie odbudowy przemysłu filmowego w m. Łodzi”.
- ↑ Gwiazda Jerzego Bossaka w łódzkiej Alei Gwiazd, stopklatka.pl, 12.12.2005.
Linki zewnętrzne
- Jerzy Bossak w bazie IMDb (ang.)
- Jerzy Bossak w bazie Filmweb
- Jerzy Bossak w bazie filmpolski.pl
- Jerzy Bossak na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”