Lobelia rozdęta
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | dzwonkowate | ||
Rodzaj | lobelia | ||
Gatunek | lobelia rozdęta | ||
Nazwa systematyczna | |||
Lobelia inflata L. Sp. pl. 2:931. 1753 | |||
|
Lobelia rozdęta (Lobelia inflata L.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych (Lobeliaceae). Inna nazwa zwyczajowa: stroiczka rozdęta. Pochodzi z Ameryki Północnej[3].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina roczna.
- Łodyga
- Łodygi o długości 30–60 cm, bruzdowane, kanciaste, puste w środku, szorstko owłosione, barwy jasnozielonej, na dole czerwonofioletowa.
- Liście
- Liście drobne, jajowatolancetowate, ogonkowe do siedzących na szczycie, na szczycie zaostrzone nieznacznie lub tępe; nasada zaostrzona, wyrastają pojedynczo, usytuowanie na łodydze skrętoległe, brzeg liści oprócz wierzchołkowych jest nierównomiernie karbowany, a na szczytach ząbków występują drobne, białawe, brodawkowate wypotniki; nieliczne krótkie włoski po obu stronach liści, najwięcej na nerwach.
- Kwiaty
- Kwiaty małe o barwie niebieskiej lub białawej, nieliczne, zebrane w groniaste kwiatostany na szczycie pędu, kielich zrośnięty z 5 działek; korona dwuwargowa (górna warga głęboko rozcięta; warga dolna jest trzyklapowa), pręcików 5 zrośnięte szaroniebieskimi pylnikami, słupek dolny o dwudzielnym znamieniu.
- Owoc
- Torebka, kulista, zwisająca w czasie dojrzewania.
Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: ziele stroiczki rozdętej zawiera liczne alkaloidy pirydynowe i alkaloidy piperydynowe: lobinę, lobelinę, lobelaninę, lobelanidynę, izolobelanidynę i inne np. sedanina.
- Działanie: wyciągi z surowca działają podobnie do lobeliny, jednak znacznie słabiej. Lobelina ma zastosowanie jako analeptyk. Początkowo obniża, a następnie podwyższa ciśnienie krwi, zwalnia czynność serca i rozszerza oskrzela. Działa silnie pobudzająco na ośrodek oddechowy (przyspiesza i pogłębia oddech). Działanie lobeliny jest krótkotrwałe gdyż w organizmie jest ona szybko rozkładana. Inną wadą tego alkaloidu jest bliskość dawki terapeutycznej i toksycznej, co stwarza możliwość przedawkowania. Surowiec ma także działanie przeciwastmatyczne.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- Britannica: plant/Indian-tobacco
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 593247
- Flora of North America: 242416779
- GBIF: 5408737
- identyfikator iNaturalist: 62351
- IPNI: 143415-1
- ITIS: 34524
- NCBI: 308559
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-353345
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:143415-1
- identyfikator Tropicos: 5502405
- USDA PLANTS: LOIN
- CoL: 72LVD