Maria Zachwatowicz
 Kościół ss. Sakramentek na Rynku Nowego Miasta w Warszawie | |
| Pełne imię i nazwisko | Maria Jadwiga Chodźko-Zachwatowicz |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 12 marca 1902 |
| Data i miejsce śmierci | 20 lipca 1994 |
| Narodowość | polska |
| Alma mater | Politechnika Warszawska |
| Praca | |
| Budynki | Kościół św. Kazimierza w Warszawie, Pałac Sapiehów w Warszawie |
| Odznaczenia | |
    | |
Maria Zachwatowicz, także Maria Chodźko-Zachwatowicz, (ur. 12 marca 1902 w Lublinie, zm. 20 lipca 1994 w Warszawie) – polska architekt i konserwator zabytków, autorka projektów odbudowy wielu obiektów Starego Miasta w Warszawie.
Życiorys
Urodziła się w rodzinie Witolda Chodźki h. Kościesza, profesora higieny, lekarza psychiatry, neurologa, i Anny z Jankowskich (1874–1912), pianistki[1]. Miała starszą siostrę Aleksandrę Chodźko-Domaniewską[2]. W 1920 ukończyła gimnazjum Cecylii Plater-Zyberk w Warszawie i rozpoczęła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W roku 1933 uzyskała dyplom mgr inż. architekta. W latach międzywojennych w zespole Kazimierza Skórewicza uczestniczyła w pracach konserwatorskich na Zamku Królewskim[3].
Po II wojnie światowej rozpoczęła pracę w Pracowniach Konserwacji Zabytków przy projektowaniu odbudowy zabytków Starego Miasta w Warszawie. Jej najbardziej znanymi dziełami była odbudowa w latach 1947–1952 Kościoła ss. Sakramentek w Warszawie pod wezwaniem św. Kazimierza, na Nowym Mieście, projektu architekta Tylmana z Gameren oraz w latach 1951–1955 Pałacu Sapiehów przy ul. Zakroczymskiej 6. Współpracowała też przy odbudowie Królikarni na Mokotowie i jej adaptacji na Muzeum Xawerego Dunikowskiego. Projektowała też odbudowę wielu kamienic mieszczańskich na Starym Mieście, m.in. zespołu kamienic przy ul. Brzozowej 27/29 róg Kamiennych Schodków.
W 1929 w Warszawie poślubiła architekta Jana Zachwatowicza. Była matką scenografki i aktorki Krystyny Zachwatowicz, żony Andrzeja Wajdy i śpiewaczki Katarzyny Zachwatowicz-Jasieńskiej (ur. 1932), żony Ksawerego Jasieńskiego[2].
Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 170-2-6)[4].
Odznaczenia
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (21 lipca 1954)[5]
- Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”
- Srebrna Odznaka SARP (1964, 1978)[6]
Źródło:[3].
Nagrody
- nagroda Banku Gospodarstwa Krajowego za projekt domu mieszkalnego na Kole (1934)[3]
- nagroda z premią w konkursie nr LX - na projekty domów mieszkalnych Towarzystwa Osiedli Robotniczych TOR w Warszawie (1936)[6]
- Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za wybitne osiągnięcia i twórczy wkład w odbudowę i wydobycie wartości artystycznych Starego Miasta w Lublinie (1955)[7]
Przypisy
- ↑ Anna Jankowska Chodźko (1874–1912) [online], www.findagrave.com [dostęp 2024-07-12] (ang.).
- ↑ a b Maria Chodźko h. Kościesza M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-07-12].
- ↑ a b c Urszula Zielińsk-Meissner, Odbudowa Warszawy - Maria Chodźko-Zachwatowicz (1902–1994) [dostęp 2024-07-12].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ANNA CHODŹKO, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1488 - Uchwała Rady Państwa z dnia 21 lipca 1954 r. nr 0/678 - na wniosek Pełnomocnika Rządu do Spraw Inwestycji PKWN.
- ↑ a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Maria Jadwiga Chodźko-Zachwatowicz [online], www.archimemory.pl [dostęp 2024-07-12] .
- ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 7, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-12].
Bibliografia
- Lista obiektów. warszawa1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Nekrolog
- Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Omilanowska, Robert Pasieczny: Atlas zabytków architektury w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 308. ISBN 978-83-01-13478-5.
Kontrola autorytatywna (osoba):
- VIAF: 302830036
- PLWABN: 9810600238705606
