Mięsichówka ogórkowonna
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | podstawczaki | ||
Klasa | pieczarniaki | ||
Rząd | pieczarkowce | ||
Rodzina | Macrocystidiaceae | ||
Rodzaj | mięsichówka | ||
Gatunek | mięsichówka ogórkowonna | ||
Nazwa systematyczna | |||
Macrocystidia cucumis (Pers.) Joss. Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 49: 373 (1934) | |||
|
Mięsichówka ogórkowonna (Macrocystidia cucumis (Pers.) Joss.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Macrocystidia, Macrocystidiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus cucumis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1934 r. Marcel Josserand, przenosząc go do rodzaju Macrocystidia[1].
Rodzajowa nazwa łacińska pochodzi od tego, że gatunek ten posiada bardzo duże cystydy, nazwa gatunkowa od zapachu podobnego do ogórków (cucumis = ogórek)[2].
Synonimów naukowych ma ponad 20. Niektóre z nich:
- Agaricus cucumis Pers. 1796
- Agaricus nigripes Trog 1832
- Agaricus piceus Kalchbr. 1874
- Agaricus pisciodorus Ces. 1861
- Galera cucumis (Pers.) Quél. 1880
- Hylophila cucumis (Pers.) Quél. 1886
- Macrocystidia latifolia (J.E. Lange) Arnolds
- Naucoria cucumis (Pers.) P. Kumm. 1871
- Nolanea nigripes Sacc. 1887
- Nolanea picea (Kalchbr.) Gillet 1876
- Nolanea pisciodora (Ces.) Gillet 1876[3].
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 2003. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako mięsicha ogórkowa, skórzak ogórkowy, bedłka ogórkowa, drobniak ogórkowy i nicówka ogórkowa[4].
Morfologia
- Kapelusz
Średnica 2–5 cm, początkowo dzwonkowaty, później wypukły do płaskiego. Powierzchnia gładka i aksamitna, barwa od czerwonobrązowej do ciemnokasztanowej. Brzegi jaśniejsze – żółtobrązowe lub mięsnoróżowe[5][6], jednak jaśniejsza ich barwa szybko zanika i u starszych okazów brzegi kapelusza są ubarwione tak samo jak kapelusz[2].
- Blaszki
Dość gęste, wybrzuszone, przy trzonie zatokowato wycięte, początkowo białawe, później ochrowe, ochrowo-różowe, łososiowe[5].
- Trzon
Wysokość 4–8 cm, grubość 0,5 cm, walcowaty twardy, chrząstkowaty. Powierzchnia biało omszona, o barwie od ciemnoczerwonobrązowej do czarnobrązowej, tylko pod samym kapeluszem jaśniejsza[5].
Ciemnobrązowy, o charakterystycznym zapachu podobnym do ogórków lub śledzi. Smak łagodny[5]. Niektórzy uważają nawet, że ma zapach tranu. Jest on intensywny, że po wzięciu grzyba do ręki długo utrzymuje się na palcach[6].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników ochrowy. Zarodniki gładkie, eliptyczne, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–19 × 3–4,5 μm. Mają zmienną barwę: białawą, różowawą, brudnożółtawą, bladoróżowo-brązową. Cystydy lancetowate, o szerokości do 20 μm i długości do 90 μm[2].
- Gatunki podobne
Zapach jest tak charakterystyczny, że umożliwia bezbłędne odróżnienie tego gatunku od innych podobnych. Charakterystyczne są także niektóre cechy morfologiczne; ciemnobrązowy kapelusz o aksamitnej w dotyku powierzchni i u młodych owocników wyraźnie jaśniejszych brzegach, trzon bardzo ciemny, często czarny[6].
Występowanie i siedlisko
Występuje w Ameryce Północnej[2] i w Europie[6]. W Polsce jest dość częsta[4].
Rośnie pojedynczo lub kępkami w lasach (szczególnie pod sosnami i jodłami), ogrodach, parkach, polach uprawnych, przy drogach. Rozwija się na resztkach drzewnych wśród traw i na igliwiu. Obserwowano go również na plantacjach ziemniaka. Owocniki wytwarza od czerwca do listopada[4].
Znaczenie
Saprotrof żyjący na resztkach drzewnych i korze drzew[4]. Według niektórych autorów jest grzybem niejadalnym[5], w Ameryce Północnej jest zbierany przez grzybiarzy, ale rzadko[2].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
- ↑ a b c d e Macrocystidia cucumis [online], MushroomExpert [dostęp 2014-04-22] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-01-03] (ang.).
- ↑ a b c d WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c d e J.J. Breitenbach J.J., F.F. Kraenzlin F.F., Fungi of Switzerland, t. 3 Boletes & Agarics, Lincof, 1991 .
- ↑ a b c d TillT. R.Lohmeyer TillT., UteU. Kũnkele UteU., Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3 .
- SNL: agurkhatt