Olbrachcice (Czechy)

Ten artykuł dotyczy wsi w powiecie Karwina. Zobacz też: Miasto Albrechcice – miasto w powiecie Bruntal.

Olbrachcice

Albrechtice

gmina
Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Karwina
Kraina	Śląsk
Starosta	Jindřich Feber
Powierzchnia	12,69 km²
Populacja (2018) • liczba ludności	3873[1]
• gęstość	313.4 os./km²
Kod pocztowy	735 43
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba obrębów ewidencyjnych	5
Liczba części gminy	1
Liczba gmin katastralnych	1
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Olbrachcice
Położenie na mapie Czech Olbrachcice
49°47′N 18°31′E/49,783056 18,521944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Olbrachcice^[2] (cz. Albrechtice^ⓘAlbrechtice, niem. Albersdorf) – wieś gminna i gmina w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Karwina w Czechach, nazwa gminy katastralnej brzmi Albrechtice u Českého Těšína (Olbrachcice koło Czeskiego Cieszyna). Przez miejscowość przepływa rzeka Stonawka (cz. Stonávka), lewy dopływ Olzy. Olbrachcice znajdują się w granicach historycznego regionu Śląska Cieszyńskiego i tzw. Zaolzia.

Od strony północnej sąsiadują ze Stonawą, na północnym wschodzie z Karwiną (z Łąkami), na południowym wschodzie z Kocobędzem i Czeskim Cieszynem (ze Stanisłowicami), na południu z Cierlickiem (Cierlickiem Dolnym), na zachodzie z Hawierzowem (Żywocicami) i Suchą Górną.

Pierwsze wzmianki o wsi wymieniają ją w 1447 r. jako Albrothsdorff^[3] lub Albrechtycze^[4]. Następnie nazwa pojawia się w formach m.in. Olbrechtisdorf i Albrechtisdorf (1452), z Olbrechticz (1453), villa dicta Olbrachczicze (1490), auf Olbrachtitz (1497), auf Albrechtowitz (1571), Olbrachcice (1652), w Hornich Olbrachticzych (1670), Albrechtsdorff (1722), Albersdorff (1729) czy Albrechtice (1736). Jest to nazwa patronimiczna, pochodząca od imienia Olbrecht, Olbracht (z niem. Albrecht ← Adal-berht, Adalbrecht)^[4].

Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w 1447 r.^[5] pośród innych parafii archiprezbiteratu (dekanatu) w Cieszynie w spisie świętopietrza, sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa^[3].

Miejscowa parafia katolicka musiała więc powstać wcześniej. W 1766 stary kościół drewniany został zastąpiony nowym kościołem drewnianym pw. śś. Piotra i Pawła.

W 1869 miejscowość liczyła 1015 mieszkańców^[6], a w 1910 r. 1335 mieszkańców^[7].

Po podziale Śląska Cieszyńskiego miejscowość znalazła się w granicach Czechosłowacji, zaś w październiku 1938 została zaanektowana przez Polskę, a podczas II wojny światowej przez nazistowskie Niemcy. Po wojnie przywrócona Czechosłowacji. W 1950 liczyła 1602 mieszkańców, lecz w następnych dekadach liczba ta systematycznie rosła aż do 4071 w 2001.^[6]

Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Olbrachcice miały 1335 mieszkańców, z czego 1322 było zameldowanych na stałe, 1316 (99,5%) było polsko- a 6 (0,5%) niemieckojęzycznymi, 899 (67%) było katolikami, 424 (31,8%) ewangelikami, 11 (0,8%) wyznawcami judaizmu a 1 osoba była innej religii lub wyznania^[7].

W 2001 r. obok mieszkających tu Czechów 23,5% liczby mieszkańców stanowili Polacy, 3,6% Słowacy, 0,9% Morawianie, 0,7% Ślązacy, 0,2% Ukraińcy. Osoby wierzące stanowiły 53,3%, z czego katolicy 71,8%.^[8]

We wsi funkcjonuje Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, zrzeszające 350 osób^[9] i dysponujące od 30 września 1995 własną siedzibą^[10] (pierwotną gospodą, a w późniejszym okresie salą kinową). W ramach Koła funkcjonują Klub kobiet oraz zespoły dziecięce Drops (6-11 lat) i Dropsik (4-5 lat)^[11] i odbywają się takie imprezy, jak Bal Ostatkowy, Śledziówka, Kwiatek dla Pań (Dzień Kobiet), Klub Propozycji (prelekcje z podróży), Smażenie jajecznicy, Koncert Jesienny, Wigilijka czy Wycieczka do Polski (w czerwcu 1-dniowa, a we wrześniu 2-dniowa)^[12].

Z Olbrachcicami związana była rodzina Michejdów. W miejscowości urodzili się:

• Tadeusz Michejda – polski architekt,
• burmistrz Cieszyna Jan Michejda,
• Franciszek Michejda – polski działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, pastor ewangelicki,
• adwokat i uczestnik polskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej Władysław Michejda.

W miejscowości znajduje się drewniany kościół świętych Piotra i Pawła z 1766 i zabytkowy krzyż przydrożny.

We wsi znajduje się również najstarsza czynna szkoła z polskim językiem nauczania na Zaloziu, istniejąca od roku 1828 – Polska Szkoła Podstawowa i Przedszkole w Olbrachcicach^[13].

• 
  Położenie gminy katastralnej
• 
  Kościół katolicki pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła
• 
  Kościół luterański (wyb. 1946-1948)
• 
  Cmentarz ewangelicki
• 
  Pawilon handlowy z 1983
• 
  Przystanek autobusowy
• 
  Dwujęzyczne tablice
• 
  Kościół przed 1932

• Józef Londzin: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim. Cieszyn: Dziedzictwo błog. Jana Sarkandra, 1932, s. 227-237. OCLC 297540848.
• Veronika Matroszová: Albrechtice – Olbrachcice. Albrechtice-Karviná: 2006. Brak numerów stron w książce