Powiat krzemieniecki
powiat | |||||
Państwo | Polska | ||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | wołyńskie | ||||
Siedziba | Krzemieniec | ||||
Powierzchnia | 2790 km² | ||||
Populacja (1931) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość | 87,1 os./km² | ||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa |
Powiat krzemieniecki – dawny powiat województwa wołyńskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego, następnie Korony Królestwa Polskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, po rozbiorach w guberni wołyńskiej, a po uzyskaniu przez Polskę niepodległości jeden z 11 powiatów województwa wołyńskiego II Rzeczypospolitej. Jego siedzibą było miasto Krzemieniec. W skład powiatu wchodziło 12 gmin wiejskich, 1 miejska, 252 gromady wiejskie (sołectwa) i 1 miasto (stan na 1936 rok).
Dane
Powiat krzemieniecki zajmował południową część województwa wołyńskiego i graniczył: od zachodu z województwem tarnopolskim (powiaty: brodzki, zborowski), od północy z powiatem dubieńskim i zdołbunowskim, od wschodu wzdłuż granicy ZSRR oraz od południa znowu z województwem tarnopolskim (powiat zborowski).
Powierzchnia powiatu wynosiła 2700 km², a ludność 243 tys. osób (według spisu z 1931 r.), a więc dawała wskaźnik zamieszkania 46 os./km².
Powiat w większości zamieszkany był przez ludność ukraińską liczącą 196,2 tys. osób (80,7%). Drugą narodowością pod względem liczebności byli Polacy w liczbie 25,8 tys. (10,6%) osób. Pozostali to Żydzi i inne nieliczne grupy narodowościowe.
Według drugiego powszechnego spisu ludności z 1931 roku powiat liczył 243 032 mieszkańców, 25 082 było rzymskokatolickiego wyznania, 716 – unickiego, 194 517 – prawosławnego, 504 – augsburskiego, 84 – reformowanego, 22 – unijne ewangelickie, 588 osób podało wyznanie ewangelickie bez bliższego określenia, 2571 – inne chrześcijańskie, 18 751 – mojżeszowe, 5 – inne niechrześcijańskie, 178 osób nie podało przynależności konfesyjnej[1].
Zmiany administracyjne
1 stycznia 1924 zniesiono 1 gminę, utworzono 1 gminę oraz dokonano zmian terytorialnych funkcjonujących jednostek[2].
Z gminy | Do gminy | Gromady (miejscowości) |
---|---|---|
Białozórka | Łanowce (N) | Hryńki |
Białozórka | Łanowce (N) | Łanowce (m-ko) |
Białozórka | Łanowce (N) | Kozaczki Małe |
Białozórka | Łanowce (N) | Kozaczki Wielkie |
Białozórka | Łanowce (N) | Ośniki |
Pańkowce (zn.) | Łanowce (N) | Grzybowa |
Pańkowce (zn.) | Łanowce (N) | Juśkowce |
Pańkowce (zn.) | Łanowce (N) | Krasnołuka |
Pańkowce (zn.) | Łanowce (N) | Michałówka |
Pańkowce (zn.) | Łanowce (N) | Zahorce |
Wyszogródek | Łanowce (N) | Kuśkowce Małe[3] |
Wyszogródek | Łanowce (N) | Wolica |
1 stycznia 1925 z powiatu krzemienieckiego wyłączono miasto i gminę Radziwiłłów, włączając je do powiatu dubieńskiego w tymże województwie[4].
1 października 1933 powiat krzemieniecki przeszedł zasadnicze zmiany, kiedy to zniesiono 5 gmin, utworzono 3 nowe gminy oraz dokonano licznych zmian terytorialnych funkcjonujących jednostek (gmin i miasta)[5].
Z gminy | Do gminy | Gromady (miejscowości) |
---|---|---|
Krzemieniec (m) | Uhorsk (N) | Bielecka Dolina |
Krzemieniec (m) | Uhorsk (N) | Bonówka |
Krzemieniec (m) | Uhorsk (N) | Czuhale |
Krzemieniec (m) | Uhorsk (N) | Zebłozy Duże |
Krzemieniec (m) | Uhorsk (N) | Zebłozy Małe |
Bereżce | Poczajów | Dunajewszczyzna |
Bereżce | Poczajów | Komarówka |
Bereżce | Poczajów | Waligóry |
Białokrynica (zn) | Krzemieniec (m) | Andruha Duża |
Białokrynica (zn) | Krzemieniec (m) | Białokrynica |
Białokrynica (zn) | Krzemieniec (m) | Grabówka |
Białokrynica (zn) | Krzemieniec (m) | Syczówka |
Białokrynica (zn) | Bereżce | Kołosowa |
Białokrynica (zn) | Bereżce | Sapanów |
Białokrynica (zn) | Bereżce | Szpikołosy |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Andruha Mała |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Antonowce |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Baszkowce |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Bonówka |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Chmieliszcze |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Iłowica Duża |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Iłowica Mała |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Lisznia |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Oderadówka |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Soszyszcze |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Stożek |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Tylawka |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Uhorsk |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Wesołówka |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Zabara |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Zaleśce |
Białokrynica (zn) | Uhorsk (N) | Żołobki |
Borki (zn) | Dederkały | Borki |
Borki (zn) | Dederkały | Nowystaw |
Borki (zn) | Dederkały | Szumbar |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Cecyniówka |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Folwarki Duże |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Folwarki Małe |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Katerburg (m-ko) |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Katerburg (w) |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Kudłajówka |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Nowosiółki |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Podhajce |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Rybcza |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Staszyców |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Temnohajce |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Tetylkowce |
Borki (zn) | Katerburg (N) | Wilia |
Borki (zn) | Uhorsk (N) | Ludwiszcze |
Borki (zn) | Uhorsk (N) | Sosnówka |
Borsuki (zn) | Dederkały | Hryńkowce |
Borsuki (zn) | Dederkały | Jakimowce |
Borsuki (zn) | Dederkały | Tatarzyńce |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Jankowce |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Matwijowce |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Okniny Małe |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Okniny Duże |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Piszczatyńce |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Śniegorowszczyzna |
Borsuki (zn) | Katerburg (N) | Witosowo |
Borsuki (zn) | Łanowce | Borsuki |
Borsuki (zn) | Łanowce | Borszczówka |
Borsuki (zn) | Łanowce | Kurhany |
Borsuki (zn) | Łanowce | Kuśkowce Wielkie |
Borsuki (zn) | Łanowce | Napadówka |
Borsuki (zn) | Łanowce | Peredmirka |
Borsuki (zn) | Łanowce | Siniowce |
Borsuki (zn) | Wiśniowiec | Śniegorówka |
Łanowce | Białozórka | Ośniki |
Łanowce | Dederkały | Michałówka |
Łanowce | Dederkały | Zahorce |
Poczajów | Stary Oleksiniec | Wolica |
Szumsk | Uhorsk (N) | Mosty |
Wierzbowiec (zn) | Kołodno (N) | Czajczyńce |
Wierzbowiec (zn) | Kołodno (N) | Gnidawa |
Wierzbowiec (zn) | Kołodno (N) | Kochanówka |
Wierzbowiec (zn) | Kołodno (N) | Musurowce |
Wierzbowiec (zn) | Wiśniowiec | Oryszkowce |
Wierzbowiec (zn) | Wyszogródek | Kornaczówka |
Wierzbowiec (zn) | Wyszogródek | Łopuszno |
Wierzbowiec (zn) | Wyszogródek | Pachinia |
Wierzbowiec (zn) | Wyszogródek | Szyły |
Wierzbowiec (zn) | Wyszogródek | Wierzbowiec |
Wiśniowiec | Katerburg (N) | Horynka |
Wiśniowiec | Katerburg (N) | Kuszlin |
Wiśniowiec | Katerburg (N) | Wola Rycerska |
Wiśniowiec | Kołodno (N) | Wola Wilsona |
Wyszogródek | Białozórka | Buhłów |
Wyszogródek | Białozórka | Kutyski |
Wyszogródek | Białozórka | Lulińce |
Wyszogródek | Białozórka | Oryszkowce |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Bolizuby |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Kołodno-Lisowszczyzna |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Kołodno-Siedlisko |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Oleszkowce |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Rakowiec Mały |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Rakowiec Wielki |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Rejmontów |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Rzeszniówka |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Szymkowce |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Witkowce |
Zarudzie (zn) | Kołodno (N) | Zarudzie |
Zarudzie (zn) | Stary Oleksiniec | Gniezdyczno |
Zarudzie (zn) | Stary Oleksiniec | Rakowiec Czosnowski |
Starostowie
- Zygmunt Robakiewicz
- Jan Zaufall (do 1939)[6][7]
Gminy
- gmina Bereżce
- gmina Białokrynica (do 1933)[8]
- gmina Białozórka
- gmina Borki (do 1933)[8]
- gmina Borsuki (do 1933)[8]
- gmina Dederkały (siedziba: Dederkały Wielkie)
- gmina Katerburg (od 1933)[9]
- gmina Kołodno (od 1933)[9] (siedziba: Kołodno-Lisowszczyzna)
- gmina Krzemieniec (miejska)
- gmina Łanowce (od 1924)[10]
- gmina Pańkowce (do 1923)[11]
- gmina Poczajów (siedziba: Poczajów Nowy)
- gmina Radziwiłłów (do 1925)[12]
- gmina Radziwiłłów (miejska) (do 1925)[12]
- gmina Stary Oleksiniec
- gmina Szumsk
- gmina Uhorsk (od 1933)[9]
- gmina Wierzbowiec (do 1933)[8]
- gmina Wiśniowiec
- gmina Wyszogródek
- gmina Zarudzie (do 1933)[8]
Miasta
- Krzemieniec
- Radziwiłłów (do 1925)[12]
Starostowie
- Henryk Baczyński (1920–)[13]
- Hipolit Niepokulczycki (1927–1929)
Zobacz też
- podział administracyjny II RP
- województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)
Przypisy
- ↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Wołyńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 26.
- ↑ Dz.U. z 1923 r. nr 112, poz. 899
- ↑ Zapisano błędnie Kraskowce
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 68, poz. 655
- ↑ Dz.U. z 1933 r. nr 67, poz. 504
- ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 28, s. 93, Czerwiec 1975. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Osadnicy o sobie. Rok Juliusza Słowackiego. osadnicy.org. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ a b c d e Gmina zniesiona 1 października 1933 r. (Dz.U. z 1933 r. nr 67, poz. 504).
- ↑ a b c Gmina utworzona 1 października 1933 r. (Dz.U. z 1933 r. nr 67, poz. 504).
- ↑ Utworzona 1 stycznia 1924 r. z obszaru zniesionej gminy Pańkowce oraz z części gmin Wyszogródek i Białozórka (Dz.U. z 1923 r. nr 112, poz. 899).
- ↑ Zniesiona 1 stycznia 1924 r. a jej obszar włączono do nowo utworzonej gminy Łanowce (Dz.U. z 1923 r. nr 112, poz. 899).
- ↑ a b c 1 stycznia 1925 r. wyłączona z powiatu krzemienieckiego i przyłączona do powiatu dubieńskiego (Dz.U. z 1924 r. nr 68, poz. 655).
- ↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, nr 1 z 20 października 1920.
Linki zewnętrzne
- Powiat krzemieniecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 780 .
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Krzemieniec
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta |
|
Gminy wiejskie |
|
- p
- d
- e
- miasto wojewódzkie – Łuck
Powiaty ziemskie |
|
---|