Protektanty herbicydowe

Protektanty herbicydowe[1][2], antidotum herbicydowe[1], sejfner herbicydowy[2] – grupa różnych związków chemicznych stosowanych w celu ograniczenia uszkodzeń rośliny chronionej (przede wszystkim traw) przez niektóre herbicydy o małej selektywności, bez zmniejszania aktywności herbicydu w przypadku roślin zwalczanych[3]. Protektanty herbicydowe modyfikują ekspresję genów kodujących metabolizm herbicydów w roślinie chronionej, sprzyjając szybszemu i pełniejszemu procesowi detoksykacji substancji aktywnej[4].

Najczęściej protektant wchodzi w skład formulacji herbicydów zawierających substancję aktywną z grup tiokarbaminianów(inne języki) i chloroacetamidów, stosowanych w chemicznej ochronie kukurydzy, sorga i ryżu[5][6].

Historia

Sejfnery zostały przypadkowo odkryte w latach 40. XX w.[7] Pierwszym komercyjnie stosowanym związkiem tego typu był 1,8-bezwodnik naftalowy(inne języki), opracowany w 1971 roku w celu ochrony kukurydzy przed uszkodzeniami wywołanymi przez herbicydy tiokarbaminianowe[7][3][5]. Jest to protektant najbardziej uniwersalny, zdolny do ochrony rozmaitych roślin przed różnorodnymi herbicydami[3][5].

W 2015 r. znanych było około 20 sejfnerów herbicydowych[7].

Przypisy

Zobacz multimedia związane z tematem: Protektanty herbicydowe
  1. ↑ a b JerzyJ. Pudełko JerzyJ., GrzegorzG. Skrzypczak GrzegorzG., Możliwości zwiększenia odporności roślin uprawnych na działanie herbicydów, „Postępy Nauk Rolniczych”, 6, 1978, s. 103–112 [dostęp 2023-08-08] .
  2. ↑ a b JerzyJ. Kawczyński JerzyJ., Maister® Power 42,5 OD – nowość firmy Bayer w ochronie kukurydzy, „AgroNews.com.pl”, 13, 2014, s. 12–13 .
  3. ↑ a b c Aqel W.A.W. Abu-Qare Aqel W.A.W., Harry J.H.J. Duncan Harry J.H.J., Herbicide safeners: uses, limitations, metabolism, and mechanisms of action, „Chemosphere”, 48 (9), 2002, s. 965–974, DOI: 10.1016/s0045-6535(02)00185-6, PMID: 12222792  (ang.).
  4. ↑ Dean E.D.E. Riechers Dean E.D.E., KlausK. Kreuz KlausK., QinQ. Zhang QinQ., Detoxification without Intoxication: Herbicide Safeners Activate Plant Defense Gene Expression, „Plant Physiology”, 153 (1), 2010, s. 3–13, DOI: 10.1104/pp.110.153601, PMID: 20237021, PMCID: PMC2862420  (ang.).
  5. ↑ a b c IstvanI. Jablonkai IstvanI., Herbicide Safeners: Effective Tools to Improve Herbicide Selectivity, [w:] Andrew J.A.J. Price, Jessica A.J.A. Kelton (red.), Herbicides, IntechOpen, 2013, s. 589–620, DOI: 10.5772/55168, ISBN 978-953-51-1112-2  (ang.).
  6. ↑ JoannaJ. Davies JoannaJ., Herbicide safeners – commercial products and tools for agrochemical research, „Pesticide Outlook”, 12 (1), 2001, s. 10–15, DOI: 10.1039/b100799h  (ang.).
  7. ↑ a b c John D.J.D. Sivey John D.J.D. i inni, Environmental Fate and Effects of Dichloroacetamide Herbicide Safeners: “Inert” yet Biologically Active Agrochemical Ingredients, „Environmental Science & Technology Letters”, 2 (10), 2015, s. 260–269, DOI: 10.1021/acs.estlett.5b00220  (ang.).