Przestrojnik trawnik
Aphantopus hyperantus | |||
(Karol Linneusz, 1758) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | stawonogi | ||
Gromada | owady | ||
Podgromada | owady uskrzydlone | ||
Rząd | motyle | ||
Rodzina | rusałkowate | ||
Rodzaj | Aphantopus | ||
Gatunek | przestrojnik trawnik | ||
| |||
|
Przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus) – gatunek motyla, należącego do rodziny rusałkowatych.
Charakterystyka i stadia rozwojowe
Motyl
Rozpiętość skrzydeł tego motyla to średnio 36-44 mm[1]. Ich górna strona ma kolor ciemnobrązowy; u samic występują na przednim skrzydle 3, u samców 1-2 pawie oczka[1]. Na spodniej stronie skrzydła tylnego, zarówno u samca, jak i samicy występuje 5 bardzo wyraźnych pawich oczek z żółtą obwódką[2].
Jajo
Jasnobrunatne, półkuliste a u podstawy z wgłębieniem[1]. Powierzchnia podłużnie żeberkowana[1].
Gąsienica
Gąsienica jest jasnobrązowa, krótko owłosiona z ciemniejszym, siateczkowatym deseniem[1]. Na grzbiecie ciemnobrązowa linia, pomiędzy linią boczną a nią może się znajdować mało wyraźna, biała kreska[1]. Boczna linia biaława, niekiedy z różowawym zabarwieniem[1]. Głowa jasnobrunatna z czarnymi paskami[1]. Odwłok z dwoma wyrostkami[1].
Poczwarka
Jasnobrunatna, z przodu tułowia ciemna kreska, krępa z długimi pokrywami skrzydeł i cienkim kremastrem[1]. U nasady skrzydeł ciemnobrunatna plamka, ponadto ciemne paski wzdłuż żyłek[1]. Na odwłoku kilka rzędów ciemnobrązowych plamek[1].
Zachowanie
Niemal zawsze siedzi ze złożonymi skrzydłami, wskutek czego widoczna jest ich spodnia strona. Rozkłada je tylko, gdy jest zimno, ale słonecznie (umożliwia mu to lepsze nagrzanie ciała od słońca).
- ♂
- ♂ △
Występowanie
Zasiedla północną Hiszpanię przez Europę Środkową i Północną i umiarkowaną strefę Azji po Japonię[3].
Zamieszkuje śródleśne łąki, zręby, polany i przydroża, a zwłaszcza gdy są w wilgotnych lasach liściastych[1]. Bardzo często spotykany w środowiskach ruderalnych, np. ogrodach[1]. Dawniej gatunek ten pospolicie występował na terenach pól uprawnych, obecnie, wskutek mechanizacji i chemizacji rolnictwa, szczególnie zaś przez nasilone rozrzucanie obornika, stopniowo wycofuje się z pól uprawnych[2].
Bionomia
Imago spotykane od 2 dekady czerwca do 1 dekady sierpnia[1]. Jaja zrzucane na ogół w pobliżu rośliny pokarmowej[1]. Gąsienica żyje na rozmaitych trawach, np. trzcinniku piaskowym, stokłosie prostej, kłosownicy pierzastej, wiechlinie łąkowej, kostrzewie czerwonej, śmiałku darniowym, mietlicy pospolitej i prosownicy rozpierzchłej[1]. Stwierdzono też gąsienice na turzycy drżączkowatej, owłosionej i prosowatej[1]. Gąsienica prowadzi nocny tryb życia, żeruje w nocy, a w dzień ukrywa się w ściółce[1]. Przepoczwarza się na ziemi wśród suchych fragmentów traw[1]. Motyle dorosłe preferują fioletowe kwiaty, np. ostrożenia polnego i błotnego, lebiodki, świerzbnicy polnej, sadźca konopiastego, i krwawnika pospolitego[1]. Chętnie przylatują też do białych kwiatów roślin z rodziny baldaszkowatych, jak np. podagrycznika pospolitego, trybuly leśnej, barszcza zwyczajnego i dzięgla leśnego[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v JarosławJ. Buszko JarosławJ., JanuszJ. Masłowski JanuszJ., Motyle dzienne Polski: Lepidoptera: Hesperioidea, Papilionoidea, Wyd. 2, Nowy Sącz: Wydawnictwo "Koliber", 2015, s. 195,196, ISBN 978-83-930500-9-3 [dostęp 2024-01-02] .
- ↑ a b Heiko Bellmann: Atlas motyli. Rozpoznawanie i klasyfikowanie. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2009. ISBN 978-83-7243-691-7.
- ↑ Markku Savela: Aphantopus. [w:] funet.fi [on-line]. [dostęp 2017-05-09].
- DSDE: engrandøje