Jacobi sembolü Legendre sembolünün bir genellemesidir. 1837 yılında Jacobi tarafından tanıtılan bu teori, modüler aritmetik ve sayılar teorisinin diğer dallarındandır ama ana kullanımı hesaplamada sayılar teorisi, özellikle asallık testi ve tam sayıları çarpanlara ayırma olarak kriptografide oldukça önemlidir.
Tanım
Herhangi bir a tam sayısı ve herhangi bir n pozitif tek tam sayısı için Legendre sembolünün ana faktörlerine karşılık olarak Jacobi sembolünün bir ürünü olarak tanımlanır
ve tüm tek sayılar için tarafından sağlanan değerler
Normal kuralı takip eden boş bir ürün için aynı değere sahip alt argümanların ne zaman Legendre ne zaman Jacobi sembolleri olduğu ayırt edilemez.
Özellikleri
Aşağıdaki gerçekler,jacobi sembolü ve legendre sembolü karşılıklılık yasalarına karşılık gelen özellikleri tanımından kesintiler bulundurur. Şunu belirtmek gerekir ki,Jacobi sembolü sadece üst argüman("pay")bir tam sayı,alt argüman ("payda")pozitif tek tam sayı olduğunda tanımlanır.
1) Eğer tek asal sayı ise,sonrasında Jacobi sembolü aynı yazılmış olan Legendre sembolüne eşittir.
2) Eğer ise
3)
Eğer üst veya alt argüman sabit ise,tamamen çarpımsal fonksiyon içinde kalan argüman Jacobi sembolüdür:
4) , bu yüzden
5) , yani
karesel karışıklık yasası:Eğer m ve n göreceli tek asal tam sayılar ise
6)
ve ekleri
7)
8)
Legendre sembolü gibi,
Eğer ise bir kuadratik kalan olmayandır e göre.
Eğer bir kuadratik kalan ise ve , sonrasında
Fakat Legendre sembolü gibi değilse,
Eğer ise bir kuadratik kalan olabilir veya olmayabilir .
Jacobi sembol hesaplanması
yukarıdaki formüller için etkin yol ((log a)(log b)) dir.Jacobi sembolünün hesaplanmasında kullanılan algoritma,iki sayının obebini bulan Öklid algortiması ile benzerdir.
kural 2 kullanılarak "pay" mod "payda" azaltılır.
kural 4 ve kural 8 kullanılarak "pay"dan herhangi 2 faktör ayıklanır.
Eğer "pay" 1 ise,kural 3 ve 4 sonucu 1 verir.Eğer "pay" ve "payda" aralarında asal değilse,kural 3 sonucu 0 verir.
Aksi takdirde "pay" ve "payda" şu an göreceli tek pozitif tam sayıdır,bu yüzden kural 6 yı ters çevirip sonrasında 1.adıma dönebiliriz.
Hesaplama Örnekleri
Legendre sembolü sadece tek asal sayılar için tanımlanır.Bu Jacobi sembolü olarak aynı kurallara itaat eder (yani, karşılıklılık ve ek için formüller ve "pay"ın çarpımsalıdır
Legendre sembolü kullanarak
Jacobi sembolü kullanarak
Asallık testi
Legendre ve Jacobi sembolünün farklı başka yolları yoktur.Eğer Euler kriteri asal olmayan bir sayı için uygulanırsa,sonuç Jacobi sembol değeri ile farklı olabilir ve hatta gerçek değer -1 veya 1 olmayabilir.
Ayrıca bakınız
The Kronecker symbol is a generalization of the Jacobi symbol to all integers.
The power residue symbol is a generalization for third, fourth, and higher powers.
Kaynakça
Cohen, Henri (1993), A Course in Computational Algebraic Number Theory, Berlin: Springer, ISBN 3-540-55640-0
Ireland, Kenneth; Rosen, Michael (1990), A Classical Introduction to Modern Number Theory (Second edition), New York: Springer, ISBN 0-387-97329-X
Lemmermeyer, Franz (2000), Reciprocity Laws: from Euler to Eisenstein, Berlin: Springer, ISBN 3-540-66957-4