Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
Zobacz też: Wielka Brytania i Irlandia – współczesne państwa, oraz Wielka Brytania i Irlandia – wyspy. |
1801–1922 | |||||
| |||||
Dewiza: Dieu et mon droit (Bóg i moje prawo) | |||||
Hymn: God Save the King (Boże chroń Króla) | |||||
Ustrój polityczny | monarchia konstytucyjna | ||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | Londyn | ||||
Data powstania | 1 stycznia 1801 | ||||
Data likwidacji | 6 grudnia 1922 | ||||
Władca | Jerzy V | ||||
Premier | Stanley Baldwin | ||||
Powierzchnia | 315 093 km² | ||||
Populacja (1921) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość | 135,7 os./km² | ||||
Waluta | funt szterling (GBP) | ||||
Język urzędowy | |||||
Położenie na mapie | |||||
|
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii (ang. United Kingdom of Great Britain and Ireland) – historyczne państwo, utworzone 1 stycznia 1801 roku poprzez połączenie Królestwa Wielkiej Brytanii (które samo powstało z połączenia Królestwa Szkocji i Królestwa Anglii w 1707 roku) oraz Królestwa Irlandii aktem unii z 1800 roku[1].
Za czasów istnienia tego państwa, w XIX wieku, kulminację miała trwająca nieprzerwanie od końca XVI wieku angielsko-brytyjska ekspansja kolonialna – skupione wokół Zjednoczonego Królestwa imperium kolonialne objęło jedną czwartą zamieszkałych lądów na świecie (m.in. Indie, Kanadę, Australię oraz Wschodnią i Południową Afrykę), osiągając tym samym największe rozmiary w swych dziejach. Symbolem tej epoki stała się panująca w latach 1837–1901 królowa Wiktoria[2].
Poważnym zagrożeniem dla jedności Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii były emancypacyjne dążenia katolickich Irlandczyków na początku XX wieku[2][1]. Przerodziły się one w konflikt zbrojny, w wyniku którego 6 grudnia 1922 roku, na mocy traktatu angielsko-irlandzkiego na obszarze 26 hrabstw położonych na południu wyspy Irlandii powstało Wolne Państwo Irlandzkie, co stanowiło kres istnienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Pozostałe 6 hrabstw irlandzkich pozostało pod zwierzchnictwem Londynu jako terytorium prowincji Irlandia Północna, będącej częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej[1].
Władcy
Chociaż Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii oficjalnie przestało istnieć w 1922 roku, monarchowie brytyjscy w dalszym ciągu używali tytułu Króla lub Królowej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, aż do 1927 roku. Wtedy to, pod wpływem królewskiego i parlamentarnego aktu w sprawie tytułów królewskich (Royal and Parliamentary Titles Act 1927), zostały ustanowione nowe tytuły dla brytyjskich monarchów, którzy panowali teraz jako Królowie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii, oraz Królowie Irlandii w Irlandii.
- 1801–1820 – Jerzy III
- 1820–1830 – Jerzy IV
- 1830–1837 – Wilhelm IV
- 1837–1901 – Wiktoria
- 1901–1910 – Edward VII
- 1910–1922/1927 – Jerzy V
Zobacz też
Przypisy
- p
- d
- e
Mocarstwa |
|
---|---|
Traktaty | |
Wydarzenia |
|
Ruchy, idee i procesy |
- p
- d
- e
- Walpole I
- Walpole II
- Carteret
- Pelham I
- Bath
- Pelham II
- Newcastle I
- Devonshire
- Newcastle II
- Bute
- Grenville
- Rockingham I
- Chatham
- Grafton
- North
- Rockingham II
- Shelburne
- Koalicja Fox-North
- Pitt Młodszy I
- Addington
- Pitt Młodszy II
- Gabinet Wszystkich Talentów
- Portland II
- Perceval
- Liverpool
- Canning
- Goderich
- Wellington I
- Grey
- Melbourne I
- Wellington II
- Peel I
- Melbourne II
- Melbourne III
- Peel II
- Russell I
- Derby
- Aberdeen
- Palmerston I
- Derby II
- Palmerston II
- Russell II
- Derby III
- Disraeli I
- Gladstone I
- Disraeli II
- Gladstone II
- Salisbury I
- Gladstone III
- Salisbury II
- Gladstone IV
- Rosebery
- Salisbury III
- Balfour
- Campbell-Bannerman
- Asquith I
- Asquith II
- Lloyd George I
- Lloyd George II
- Bonar Law
- Baldwin I
- MacDonald I
- Baldwin II
- MacDonald II
- MacDonald III
- Baldwin III
- Chamberlain I
- Chamberlain II
- Churchill I
- Churchill II
- Attlee I
- Attlee II
- Churchill III
- Eden
- Macmillan I
- Macmillan II
- Douglas-Home
- Wilson I
- Wilson II
- Heath
- Wilson III
- Wilson IV
- Callaghan
- Thatcher I
- Thatcher II
- Thatcher III
- Major I
- Major II
- Blair I
- Blair II
- Blair III
- Brown
- Cameron I
- Cameron II
- May I
- May II
- Johnson I
- Johnson II
- Truss
- Sunak
- Starmer
- p
- d
- e
- Królestwo Wielkiej Brytanii
- Akt unii (1707)
- Rewolucja przemysłowa
- Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
- Wielka Brytania
- Epoka georgiańska
- Epoka wiktoriańska
- Epoka edwardiańska
- Wielka Brytania w XX wieku
| |
- p
- d
- e
|
- ISNI: 0000000122484593
- ЕСУ: 32681